Маңғыстау облысының бірегей фаунасы
EcoBilim.KZ жобасы: Маңғыстау облысында сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктердің түрлері туралы мақалалар топтамасы.
Маңғыстау облысы – өсімдіктер мен жануарлар әлемінің алуан түрлілігіне бай, шуақты, әсем өлке. Облыс көптеген жануарлардың өмір сүруіне қолайлы жағдай жасайтын дала, жартылай шөл және тау түзілімдерін қоса алғанда, өзінің көркем ландшафтымен танымал. Маңғыстау облысының фаунасында түрлі сирек жануарларды кездестіруге болады. Ауа райының қатал жағдайларына бейімделген флора мен фаунаның өкілдері өмір сүреді. Жарқын мысалдардың бірі — қосаяқтар жануарының кездесуі.
Қосаяқтар кеміргіштер қатарына жатады және шөл мен шөлейттердің құрғақ әрі ыстық жағдайда өмір сүруге жақсы бейімделген. Әдетте олардың денесінің ұзындығы 10-15 см дейін, ал құйрығы көбінесе денесімен бірдей болып келеді. Денесіндегі артық аяқтары ұзын, ал ол үлкен қашықтықта секіруге мүмкіндік береді және жылдамдығын жылдам етеді. Қосаяқтар негізгі өмір сүру стратегиясы оның қолда бар ресурстарды тиімді пайдалану қабілетінде. Ол түнде өмір сүреді, бұл оған күннің ыстығына қалмауға көмектеседі. Қоректенуіне оралсақ , қосаяқтар — тұқымдарды, өсімдік тамырларын және басқа да өсімдік түрлерін белсенді түрде іздеп, қоректенеді. Олардың тамақ қорегі негізінен өсімдікке негізделген, бірақ қажет болған жағдайда жәндіктерді де жеп қоректенеді.
Жануарлар тұқымдасының мінез-құлқы мен физиологиясында ылғалды сақтауға көмектесетін ерекше бейімделулері бар. Мысалы, олар сусыз ұзақ өмір сүре алады, қажетті ылғалды тамақтан ала алады. Олардың денесі температураның күшті ауытқуларына оңай шыдай алады, бұл шөлді жағдайлардағы өмір үшін өте маңызды. Өзара көмекті қолдайтын шағын колониялар құра отырып, жеткілікті әлеуметтік өмір салтын жүргізеді. Бір-бірімен әртүрлі дыбыстар мен сигналдар арқылы белсенді түрде байланысуы, олардың туыстарына қауіп туралы хабарлауға мүмкіндік береді.
Қосаяқтар Маңғыстау облысының экожүйесінде маңызды рөл атқарады. Олар өсімдік тұқымын өндіруге қатысады, тұқымның таралуын жеңілдетеді. Экожүйеде өздерінің қатысуы арқылы тушканчик өсімдіктер мен жабайы табиғат арасындағы тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі және биоәртүрлілігіне әсер етеді.
Маңғыстау облысының фаунасы – ерекше назар аударуды және мұқият қорғауды қажет ететін ерекше табиғи байлық. Өзінің ерекше климаттық және географиялық жағдайларына байланысты бұл аймақ болашақ ұрпақ үшін сақталуы тиіс ерекше биоәртүрлілікке ие. Олай болса, Маңғыстау өңірінің табиғатына қамқорлық жасау, бірегей фаунаны зерттеу және сақтау – парыз ғана емес, сонымен бірге экологиялық тепе-теңдікті сақтау мен өңірдің тұрақты дамуын қамтамасыз етудің қажетті шарты.
